Agent ubezpieczeniowy – przedsiębiorca, ma prawo wystąpić o interpretację podatkową albo poprzestać na informacji uzyskanej za pośrednictwem infolinii Krajowej Informacji Podatkowej. Wybór i konsekwencje dotyczą go bezpośrednio, więc decyzja spoczywa w jego rękach.
Jak przytłaczająca większość podatników, agent ubezpieczeniowy gubi się w natłoku obowiązujących przepisów, sprzecznych wzajemnie interpretacji. Ma wątpliwości, co jest rzeczą naturalną. Tym bardziej, że wątpliwości na tle prawa podatkowego mają tęgie umysły z branży. Pewną nadzieję stwarza biuro podatkowe, któremu powierza swoje sprawy z zakresu rozliczeń z fiskusem. Biuro podatkowe zazwyczaj nie pełni roli doradcy podatkowego – przyjmuje dokumentację do comiesięcznych rozliczeń, inkasuje należną opłatę i na tym kończy zainteresowanie swoim kontrahentem.
Z doradcą podatkowym też bywa różnie. Co prawda poradzi, jak w danej sytuacji należy postąpić, ale nie daje gwarancji, że gdy urząd podatkowy będzie miał w sprawie zdanie odmienne, to on przyjmie na siebie pełną odpowiedzialność. I nic za darmo. Co zatem robić, gdy mamy problem natury podatkowej? Gdy ma on niewielką rangę, można skorzystać z informacji udzielonej przez pracownika Krajowej Informacji Podatkowej. Gdy ma rangę zasadniczą, co oznacza po prostu narażenie się na poważne konsekwencje finansowe, wskazane jest wystąpienie o udzielenie indywidualnej interpretacji podatkowej.
Z dniem 3 lipca 2006 r., z inicjatywy ministerstwa finansów, uruchomiono Krajową Informację Podatkową, dzięki której każdy podatnik ma możliwość uzyskania jednolitej informacji co do zakresu stosowania obowiązujących przepisów prawa podatkowego, jak również procedur obowiązujących w krajowej administracji podatkowej. Osoba zainteresowana ma możliwość uzyskania informacji pod numerami telefonów: 0801 – 055-055 lub 022 – 330-03-30. W założeniu, cele powołania Krajowej Informacji Podatkowej były następujące:rnrnjednolitość informacji podatkowej (zredukowanie do minimum rozbieżnej informacji na dwa identycznie brzmiące pytania), stworzenie źródła przejrzystej i taniej informacji podatkowej,rnpowołanie do życia nowoczesnego kanału informacyjnego dla podatnika,rnodciążenie organów administracji pierwszej instancji w udzielaniu informacji co do wątpliwości interpretacyjnych w zakresie obowiązującego prawa.
KIP realizuje zadania związane z udzielaniem ogólnej informacji podatkowej oraz wydawaniem interpretacji indywidualnych. Zatem, każda osoba, na której ciąży obowiązek podatkowy, ma prawo skorzystać z informacji – interpretacji tej instytucji, której kompetencje odnoszą się do podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od spadków i darowizn, procedur obowiązujących w administracji podatkowej, jak również przysłania deklaracji podatkowych w wersji elektronicznej.
Właściwie KIP jest instytucją o charakterze informacyjnym, której celem jest udzielenie pomocy osobie zainteresowanej w rozwiązywaniu wątpliwości występujących na tle prawa podatkowego, jak również procedur skarbowych. Informację pod numerami infolinii można uzyskać w dni robocze, w godzinach 7.00 – 18.00. Co ważne, uzyskane tą drogą odpowiedzi nie mogą być traktowane jako wiążące, w szczególności, gdy chodzi o ewentualne boje z fiskusem. Jeśli zatem okaże się, że w wyniku konsultacji telefonicznej ze specjalistą KIP podatnik uzyskał informację będącą podstawą decyzji – zdaniem organu skarbowego – niewłaściwej, wówczas będzie on stał na pozycji przegranej. Zdaniem organów podatkowych taka sytuacja może dowodzić jedynie trudności interpretacyjnych w zakresie obowiązujących przepisów prawa, niczego więcej. Choć zdarzają się w praktyce odstępstwa niepotwierdzające takiego stanowiska, o czym świadczy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku (sygn. I SA/Bk 173/07). W tym przypadku podatnik, uzyskawszy informację za pośrednictwem infolinii, postąpił zgodnie z nią. Następnie wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o interpretację na podstawie art. 14 ordynacji podatkowej. Stanowisko niekorzystne dla podatnika zajęły organy pierwszej i drugiej instancji, tj. urzędu skarbowego i izby skarbowej. Zainteresowany nagrał rozmowę na tzw. pytanie odroczone i wykorzystał nagranie jako dowód w sprawie, zgodnie z art. 180 § 1 ordynacji podatkowej (dowodem może być wszystko, co przyczynia się do wyjaśnienia sprawy, jeśli nie jest sprzeczne z prawem). Sąd przychylił się do racji podatnika, uznając za rażące naruszenie prawa fakt, że organ odwoławczy nawet nie zajął stanowiska wobec telefonicznej odpowiedzi udzielonej zainteresowanemu przez pracownika infolinii. WSA zwrócił uwagę, że w aktach sprawy nie ma nawet korespondencji między izbą skarbową a ministerstwem finansów, z którego upoważnienia działa KIP. Nadto, izba skarbowa powinna wyjaśnić podatnikowi, dlaczego nie zgadza się ze stanowiskiem infolinii, czego nie zrobiła. W tym przypadku sąd stanął po stronie podatnika, ale należy pamiętać, że KIP nie jest organem skarbowym. To tyle, gdy chodzi o informację telefoniczną.
W dniu 1 lipca 2007 r. weszły w życie przepisy ordynacji podatkowej (Dz.U. nr 217, poz. 1590 z 2006 r. z późniejszymi zmianami), które ujednoliciły sposób wydawania indywidualnych interpretacji przepisów podatkowych. Do tego czasu interpretacjami zajmowały się urzędy skarbowe. Minister Finansów upoważnił Dyrektorów Izb Skarbowych w Bydgoszczy, Warszawie, Poznaniu i Katowicach do wydawania indywidualnych interpretacji. Obowiązuje rejonizacja według następującego schematu:
Wnioskodawcy mający miejsca zamieszkania lub siedzibę w województwach: kujawsko-pomorskim, podlaskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim składają wniosek do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy na adres korespondencyjny Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń;
Wnioskodawcy mający miejsca zamieszkania lub siedzibę w województwach: małopolskim, opolskim, podkarpackim, śląskim, świętokrzyskim składają wniosek do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach na adres korespondencyjny Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2 a, 43-300 Bielsko-Biała;
Wnioskodawcy mający miejsca zamieszkania lub siedzibę w województwach: dolnośląskim, lubuskim, wielkopolskim składają wniosek do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu na adres korespondencyjny Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno;
Wnioskodawcy mający miejsca zamieszkania lub siedzibę w województwach: lubelskim, łódzkim, mazowieckim oraz wnioskodawcy mający miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składają wniosek do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie na adres korespondencyjny Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.
Podatnik zainteresowany udzieleniem interpretacji powinien złożyć wniosek osobiście do właściwego terytorialnie Dyrektora Izby Skarbowej. Wniosek można również wysłać pocztą lub złożyć w urzędzie skarbowym, w którym rozliczamy się z podatków, ten zaś prześle go do właściwego Biura Krajowej Informacji Podatkowej. Wraz z wyżej przytoczoną zmianą w przepisach ordynacji podatkowej rozszerzeniu uległ krąg osób uprawnionych do ubiegania się o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Od 1 lipca 2007 r. z takim wnioskiem może wystąpić każdy zainteresowany, w tym również osoby niemające miejsca zamieszkania lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do zapytania są stosowane formularze o symbolach ORD – IN i ORD – IN/A, dostępne na stronie internetowej ministerstwa finansów (www.mf.gov.pl), na stronie KIP (www.kip.gov.pl), jak również w urzędach skarbowych i w urzędach celnych. Formularze pozwalają przede wszystkim na umieszczenie wszystkich niezbędnych informacji ułatwiających rozstrzygnięcie sprawy, jak również przyspieszenie wydania interpretacji. Interpretacja ma odnosić się do każdego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, będącego przedmiotem wniosku, przy czym przez stan faktyczny należy rozumieć zaistniałą sytuację, która budzi wątpliwości w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, zaś przez zdarzenie przyszłe – działania lub zaniechania planowane przez osobę składającą wniosek. Składając wniosek, należy uiścić opłatę w wysokości 75 zł. Opłata obowiązuje od każdego wniosku odnoszącego się do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. W praktyce oznacza to, że jeżeli w jednym wniosku wystąpi kilka stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, o których interpretację występuje podatnik, opłatę należy uiścić za każdy z nich. Wniosek powinien wyczerpująco opisywać stan, który ma być przedmiotem interpretacji, zawierać stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu i opłatę, w przeciwnym wypadku nie będzie rozpatrzony.
Organ uprawniony do wydania interpretacji ma na to trzy miesiące. Interpretacja może nie zadowolić podatnika, wówczas przysługuje mu prawo do żądania usunięcia naruszenia prawa do organu, który ją wydał. Należy to uczynić w ciągu 14 dni od daty doręczenia interpretacji. W razie podtrzymania stanowiska, wnioskodawca ma prawo wnieść skargę (w ciągu 30 dni, za pośrednictwem organu wydającego interpretację) do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Organ ma obowiązek w terminie 30 dni przekazać skargę wraz z aktami sprawy do WSA albo uwzględnić sprawę w całości do czasu rozpoczęcia sprawy.
Jak z powyższego wynika, droga dochodzenia do właściwej interpretacji przepisów podatkowych przez zagubionego w nich podatnika, nie jest ani łatwa, ani szybka, ani tania. Gdy chodzi o interpretację – zapewnia ona podatnikowi ochronę, co jest wątpliwe w przypadku telefonicznych konsultacji za pośrednictwem infolinii Krajowej Informacji Podatkowej. Jak informuje „Rzeczpospolita”, z danych, którymi dysponuje Ministerstwo Finansów wynika, że podatnicy nie darzą zaufaniem interpretacji wydawanych przez biura KIP (znaczący spadek ilości wniosków podatników). Od 1 lipca do końca 2007 r. wpłynęło zaledwie 10 233 wniosków, z czego interpretacji indywidualnych doczekało się jedynie 4406. Tymczasem do 1 lipca 2007 r. podatnicy złożyli trzykrotnie więcej takich wniosków. W przypadku interpretacji wydawanych na nowych zasadach nie wiadomo również, ile razy biura KIP przedłużały trzymiesięczny termin ich wydania. Ministerstwo nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, czy na tak duży spadek liczby wniosków i wydawanych interpretacji wpłynęła zmiana organu, czy też inne zmiany wprowadzone po 1 lipca 2007, np. koszty zapytania. Nie bez znaczenia jest także fakt, że interpretacje wydawane na starych zasadach często zapewniały podatnikom lepszą ochronę niż obecne.
Tak czy siak, agencie – przedsiębiorco, w sprawach podatkowych wątpliwych, których przecież na co dzień nie brakuje, lepiej jest pytać. Dzwonić lub wnioskować do właściwego organu skarbowego, a może jedno i drugie, wnosić obowiązującą opłatę po to, by w przyszłości nie przepłacić.
Sławomir Dąblewski