Podatek Belki ma wieloletnią historię i budzi powszechne kontrowersje pośród podatników. Nie dziwota, wszak nikt nie lubi płacić podatków. W trakcie poprzedniej kampanii wyborczej obiecano podatnikom reformę systemu podatkowego, w tym likwidację podatku od zysków kapitałowych, ale były to obietnice… I to tyle. Co prawda dzisiaj czytam, że są szanse, by nowa ekipa odesłała podatek do lamusa, ale poczekajmy. rnrnOtrzymałem właśnie pocztę elektroniczną od szkoleniowca jednego z towarzystw życiowych, z której wynika, że:
O tym, czy przy wypłacie świadczenia ubezpieczeniowego zostaną zastosowane przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) decyduje fakt, czy wypłacana przez towarzystwo kwota wynika z inwestowania w ramach ubezpieczenia na życie. Nie ma znaczenia, jak formalnie nazywa się taka wypłata. Jeśli zatem towarzystwo wypłaca sumę ubezpieczenia, której wysokość nie jest określana na podstawie wartości jednostek na rachunku (jest podana kwotowo na polisie), to do wypłaty nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym. Wysokość wypłacanej kwoty nie jest związana z inwestowaniem.rnGdy towarzystwo wypłaca kwotę równą aktualnej wartości jednostek, wówczas opodatkowaniu podlega ta część wypłaconej kwoty, która stanowi dochód z inwestycji.
Wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem dochodu otrzymanego z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia, zawartą na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Fundusze kapitałowe powiązane z polisami na życie mieszczą się w kategorii funduszy działających na podstawie ww. ustawy, z wyjątkiem funduszy emerytalnych. Wypłata kwoty zdefiniowanej w OWU jako suma ubezpieczenia nie podlega opodatkowaniu, natomiast towarzystwo jest zobowiązane odprowadzić podatek, gdy OWU wiążą wysokość wypłacanej kwoty z wartością jednostek funduszy. Opodatkowaniu podlega dochód związany z wypłatą: wartości odstąpienia i wartości lokacyjnej. Opodatkowaniu nie podlega: wypłata kwoty zdefiniowanej jako „suma ubezpieczenia”, jako „suma wpłaconych składek”, „zwrot sumy wpłaconych składek” (rezygnacja), „przeniesienie wartości jednostek między funduszami w ramach tej samej umowy ubezpieczenia”. Gdy wypłacane kwoty pochodzą z różnych umów, zasady opodatkowania dochodu stosuje się do każdej wypłaty niezależnie.
Tyle suche informacje towarzystwa ubezpieczeń na życie. A teraz oczywista oczywistość, czyli interpretacje urzędu podatkowego. rnrnPytanie podatnika: Czy w przypadku świadczenia ubezpieczeniowego (z tytułu śmierci lub dożycia końca okresu ubezpieczenia), jeżeli część wypłaty świadczenia zależna jest od wartości środków zgromadzonych na rachunku jednostek uczestnictwa, zawsze należny jest podatek od zysków wynikających z inwestycji w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (Produkt 1)?
POSTANOWIENIE: Na podstawie art. 14a § 4 w zw. z § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu wniosku Spółki Akcyjnej o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego tj. czy w przypadku świadczenia ubezpieczeniowego (z tytułu śmierci lub dożycia końca okresu ubezpieczenia), jeżeli część wypłaty świadczenia zależna jest od wartości środków zgromadzonych na rachunku jednostek uczestnictwa, zawsze należny jest podatek od zysków wynikających z inwestycji w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (Produkt 1) Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz stan prawny, postanawia: uznać stanowisko Strony za prawidłowe.
UZASADNIENIE: W stanie faktycznym przedstawionym w wystąpieniu Towarzystwo scharakteryzowało umowę – zwaną Produktem 1. Zgodnie z przedstawionym opisem Produkt 1 polega na świadczeniu z tytułu śmierci (wypłacanym osobom upoważnionym) lub dożycia końca okresu ubezpieczenia (wypłacanym osobie ubezpieczonej). Świadczenie to jest równe wartości środków zgromadzonych na rachunku jednostek uczestnictwa. Ponieważ w ubezpieczeniu tym nie jest określona żadna suma ubezpieczenia i ubezpieczenie to w myśl ustawy o działalności ubezpieczeniowej nie może istnieć samodzielnie, w przypadku zmiany ubezpieczenia podstawowego na ubezpieczenie bezskładkowe ze środków zgromadzonych na rachunku jest pobierana opłata na składkę za ubezpieczenie podstawowe. Opłaty te wykazywane są jako składka należna za ubezpieczenie z działu I grupy 1 lub 2. Wszystkie koszty pobierane są z indywidualnego rachunku poprzez umorzenie odpowiedniej liczby jednostek.
Towarzystwo stoi na stanowisku, że w tym Produkcie podatek z tytułu udziału w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych jest należny w przypadku dokonania całkowitego lub częściowego wykupu, a także w każdym przypadku świadczenia wypłaconego osobie ubezpieczonej z tytułu dożycia lub osobie uposażonej z tytułu śmierci osoby ubezpieczonej. Wg Towarzystwa zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podstawą opodatkowania jest różnica między kwotą stawianą do dyspozycji ubezpieczonego lub uposażonego a sumą składek, za które nabyto umarzane jednostki.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 lit b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14 poz. 176 z późn. zm) wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15. Stosownie do art. 24 ust. 15 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszem kapitałowym jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy z zastrzeżeniem art. 52a.
Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich. W ocenie Naczelnika Urzędu stanowisko Towarzystwa jest zatem prawidłowe. Opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlega każde świadczenie realizowane na postawie analizowanej umowy – Produkt 1, pomniejszone o kwotę składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak na wstępie. Niniejsze postanowienie dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz obowiązującego w tym stanie faktycznego stanu prawnego.
Pytanie podatnika: Czy w przypadku świadczenia ubezpieczeniowego (z tytułu śmierci lub dożycia końca okresu ubezpieczenia), jeżeli wypłata świadczenia może stanowić sumę ubezpieczenia podaną w polisie lub wartość środków zgromadzonych na rachunku jednostek, zawsze należny jest podatek od zysków wynikających z inwestycji w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (Produkt 2)?
POSTANOWIENIE: Na podstawie art. 14a § 4 w zw. z § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu wniosku Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego tj. czy w przypadku świadczenia ubezpieczeniowego (z tytułu śmierci lub dożycia końca okresu ubezpieczenia), jeżeli wypłata świadczenia może stanowić sumę ubezpieczenia podaną w polisie lub wartość środków zgromadzonych na rachunku jednostek, zawsze należny jest podatek od zysków wynikających z inwestycji w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy (Produkt 2), Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie – biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz stan prawny postanawia uznać stanowisko Strony za nieprawidłowe.
UZASADNIENIE. W stanie faktycznym przedstawionym w wystąpieniu, Towarzystwo scharakteryzowało umowę zwaną Produkt 2. Zgodnie z przedstawionym opisem – Produkt 2 polega na bezterminowym ubezpieczeniu na życie ze składką regularną z UFK, gdy jest to ubezpieczenie podstawowe z Działu I grupy 3. Ubezpieczenie to jest samodzielnym ubezpieczeniem, w którym jest określona suma ubezpieczenia. Świadczenie z tytułu śmierci w okresie ubezpieczenia (wypłacane osobom uposażonym) stanowi większą z kwot:rn– suma ubezpieczenia w kwocie podanej w polisiern– wartość środków zgromadzonych na rachunku jednostek.
Całość składki wpłacanej przez klienta inwestowana jest we wskazany przez niego UFK. Opłata za administrowanie rachunkiem i za ochronę ubezpieczeniową pobierana jest ze środków zgromadzonych na rachunku jednostek. Wszystkie koszty pobierane są z rachunku poprzez umorzenie odpowiedniej liczby jednostek. Towarzystwo stoi na stanowisku, że podatek z tytułu przychodów kapitałowych jest należny jedynie w przypadku dokonywania częściowego bądź całkowitego wykupu oraz w przypadku świadczenia wypłaconego osobie uposażonej z tytułu śmierci osoby ubezpieczonej, jednak tylko wówczas, gdy świadczeniem jest wartość środków zgromadzonych na rachunku jednostek, czyli w sytuacji, gdy wartość zgromadzonych środków przewyższa sumę ubezpieczenia podaną w polisie.
Jeżeli świadczeniem jest suma ubezpieczenia określona w polisie podatek dochodowy nie jest zdaniem Towarzystwa należny, jako że świadczenie nie wynika z dochodu osiągniętego z inwestowania w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy. Także w przypadku, gdy świadczenie w postaci sumy ubezpieczenia określonej w polisie jest równe wartości środków zgromadzonych na rachunku uczestnictwa, Towarzystwo stoi na stanowisku, że podatek dochodowy nie jest należny. Wynika to z faktu, że Towarzystwo nie może jednoznacznie stwierdzić, która wysokość świadczenia zapisanego w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia jest wypłacana. Towarzystwo przyjmuje, że w tym przypadku jest to świadczenie w wysokości sumy ubezpieczenia w kwocie podanej w polisie. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ww. ustawy.
Zgodnie z postanowieniem art. 24 ust. 15 ww. ustawy dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich. Art. 30a ust. 1 pkt 5 pdof stanowi natomiast, że od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy z zastrzeżeniem art. 52A – od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.
W ocenie Naczelnika Urzędu, nie można podzielić stanowiska Towarzystwa, że podatek dochodowy nie jest należny, gdy świadczeniem jest suma ubezpieczenia określona w polisie, jako że świadczenie to nie wynika z dochodu osiągniętego z inwestowania w ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy. Ubezpieczający zawierając umowę ubezpieczeniową z Towarzystwem, inwestuje swoje środki finansowe w ubezpieczenie związane z funduszem kapitałowym, gdyż pobrane przez Towarzystwo składki są następnie inwestowane w dostępne na rynku kapitałowym instrumenty finansowe. Wypłacenie uposażonemu świadczenia w wysokości sumy ubezpieczenia jest zatem również związane z wpłaconymi, a następnie inwestowanymi składkami, gdyż inwestowanie wspomnianych składek nie jest uzależnione od późniejszej formy wypłaconego świadczenia. Wypłacenie świadczenia w wysokości sumy ubezpieczenia nie zmienia faktu, że Spółka inwestowała środki pochodzące ze składek ubezpieczeniowych.
Konkludując, Towarzystwo jest obowiązane pobrać 19% zryczałtowany podatek dochodowy z zastrzeżeniem art. 52 a ust. 1 pkt 3 zarówno w przypadku wypłaty świadczenia w wysokości sumy ubezpieczenia określonej w polisie, jak również w wysokości wartości środków zgromadzonych na rachunku jednostek. Opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym podlega każde świadczenie realizowane na podstawie analizowanej umowy, pomniejszone o kwotę składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak na wstępie. Niniejsze postanowienie dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz obowiązującego w tym stanie faktycznego stanu prawnego.
dokończenie w następnym numerze
Sławomir Dąblewski